سرکه انگور

توضیحات

سرکه انگور به عنوان یکی از مواد طبیعی با خواص دارویی و درمانی و فواید بی نظیر برای بدن و سلامتی، از قدیم در فرهنگ ایرانی مورد توجه بوده است. این سرکه از تخمیر انگور تهیه شده و دارای طبیعت سرد و خشک است.

سرکه انگور در طب سنتی اسلامی، به عنوان ضدعفونی کننده، ضد التهاب و مسکن طبیعی شناخته می شود و اعتقاد بر این است که مصرف آن به تقویت ذهن، افزایش تمرکز، آرامش روان و همچنین درمان بیماری هایی مانند سردرد، سرماخوردگی، عفونت های پوستی و پیشگیری از بیماری های ویروسی کمک می کند.

در این مقاله علمی از ریحان کالا، درباره خواص سرکه انگور، اثرات آن بر سیستم های مختلف بدن، فوایدش از دیدگاه طب سنتی و پزشکی مدرن توضیح داده خواهد شد.

1- تقویت سیستم ایمنی و کاهش خطر ابتلا به سرطان:
سرکه انگور حاوی ترکیبات مفیدی چون آنتی اکسیدان ها و ویتامین های C و B است که به محافظت از آسیب های سلولی و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند​. این مواد با مقابله با رادیکال های آزاد، خطر ابتلا به بیماری های مختلف مانند سرطان را کاهش می دهند. همچنین سرکه انگور خاصیت ضدباکتریایی دارد که می تواند از ابتلا به بیماری های عفونی پیشگیری کند​.آنتی اکسیدان ها با خنثی کردن رادیکال های آزاد، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های مزمن و سرطان ایفا می کنند​.

2- کمک به کاهش وزن و کنترل اشتها:
یکی از خواص برجسته سرکه انگور، کاهش وزن و کنترل اشتهاست. مصرف این سرکه پیش از وعده های غذایی باعث می شود اشتها کاهش یابد و در نتیجه فرد به مصرف کمتر غذا تمایل پیدا کند​. همچنین سرکه انگور با تسهیل در فرآیند هضم و جذب چربی، به کاهش چربی دور شکم کمک کرده و در رژیم های کاهش وزن بسیار توصیه می شود.

3- کاهش سطح کلسترول و بهبود سلامت قلب و عروق:
سرکه انگور به دلیل داشتن اسیدهای طبیعی مانند اسید استیک و حاوی بودن آنتی اکسیدان هایی مانند رسوراترول و پلی فنول ها، به کاهش کلسترول خون و بهبود عملکرد قلب کمک می کند​​. این اسیدها با کاهش تولید چربی های مضر، از انسداد عروق جلوگیری کرده و فشار خون را در سطح مناسبی نگه می دارند.

تحقیقات نشان می دهد که مصرف سرکه انگور می تواند خطر بروز بیماری های قلبی و عروقی و احتمال تشکیل لخته های خونی را کاهش دهد.

4- تنظیم قند خون و کمک به کنترل و درمان دیابت:
مطالعات نشان می دهند که سرکه انگور می تواند سطح قند خون را کاهش دهد و به ویژه برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مفید است​​. مصرف این سرکه قبل از خواب می تواند منجر به کاهش قند خون در هنگام بیداری شود و از افزایش ناگهانی قند خون پس از مصرف وعده های غذایی جلوگیری کند. این سرکه همچنین با بهبود متابولیسم کربوهیدرات ها و افزایش حساسیت به انسولین، از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری می کند.

5- کنترل فشار خون:
مصرف منظم سرکه انگور به طور طبیعی می تواند به کنترل فشار خون کمک کند​. این سرکه با کاهش سطوح سدیم و کاهش تنگی عروق، فشار خون را در حالت نرمال نگه داشته و برای افراد مبتلا به فشار خون بالا توصیه می شود.

6- تقویت دستگاه گوارش و جلوگیری از یبوست:
سرکه انگور به طور طبیعی دارای خاصیت ملین است و می تواند به عملکرد بهتر روده ها، هضم بهتر غذا و تقویت سیستم گوارش کمک کند. این ماده با افزایش تولید شیره گوارشی، تحریک معده، بهبود حرکات روده ای و تسهیل دفع مواد زائد، به جلوگیری از یبوست و تنظیم عملکرد روده ها کمک کرده و هضم غذا را تسهیل می کند و در نتیجه باعث جلوگیری از مشکلاتی چون یبوست، نفخ و مشکلات گوارشی مزمن می شود​​.

7- خاصیت ضدعفونی کنندگی و بهبود زخم ها:
سرکه انگور از قدیم به عنوان یک ضدعفونی کننده طبیعی شناخته شده و برای بهبود زخم ها و سوختگی های سطحی استفاده می شده است​. مصرف موضعی آن بر روی زخم ها باعث تسریع در بهبود و جلوگیری از عفونت می شود. در طب سنتی، این سرکه برای شستشوی زخم ها و بهبود زخم های عفونی توصیه شده است.

8- تقویت پوست سر و جلوگیری از شوره مو:
شستشوی موها با سرکه انگور (به دلیل خاصیت اسیدی) به عنوان نرم کننده طبیعی مو شناخته شده و باعث نرمی و درخشندگی موها می شود و می تواند به تقویت ریشه ها و کاهش ریزش مو کمک کند. همچنین اسید استیک موجود در این سرکه، به عنوان یک تونر طبیعی برای تنظیم چربی پوست، چربی های اضافی سر را از بین می برد و مانع از تجمع شوره می شود​.

9- کمک به سلامت و زیبایی پوست صورت و بدن:
مصرف سرکه انگور به طور موضعی برای پوست، به کاهش لکه های پوستی، بستن منافذ باز و بهبود التهابات پوستی کمک می کند​​. این سرکه با دارا بودن خاصیت ضدباکتریایی، به کاهش جوش ها و آکنه ها کمک می کند و باعث شادابی و جوانسازی پوست می شود. ترکیبات اسیدی موجود در آن به عنوان یک لایه بردار طبیعی عمل می کنند و در بازسازی سلول های پوستی بسیار کارساز هستند.

10- بهبود علائم التهابی مفاصل و درمان سردرد میگرنی:
سرکه انگور به دلیل خاصیت ضدالتهابی، از قدیم در طب سنتی برای کاهش دردهای عضلانی، التهاب های مفصلی و درمان سردرد به کار می رفته است​. ترکیبات اسیدی و آنتی اکسیدان های موجود در این سرکه، به کاهش ورم و درد در مفاصل کمک می کنند. باید بدانید که ماساژ موضعی سرکه انگور روی عضلات و مفاصل، باعث تسکین درد می شود و می تواند برای تسکین دردهای ناشی از ورزش های سنگین مفید باشد.  همچنین مصرف آن در رفع سردردهای مزمن و میگرنی تاثیر مثبت دارد.

11- پیشگیری از عفونت های قارچی:

یکی از دیگر فواید سرکه انگور، جلوگیری از رشد عفونت های قارچی و کنترل آن هاست. این ویژگی به ویژه برای پوست و ناخن ها کاربرد دارد و می توان آن را به عنوان یک درمان طبیعی برای قارچ ناخن و دیگر عفونت های قارچی به کار برد​​.

12- بهبود سلامت دهان و دندان ها:
خاصیت ضدباکتریایی سرکه انگور آن را به ماده ای مناسب برای بهداشت دهان و دندان تبدیل کرده است​. این سرکه می تواند به کاهش پلاک دندان ها و از بین بردن باکتری های مضر دهان کمک کند. علاوه بر این، استفاده از سرکه انگور به عنوان دهان شویه طبیعی، به رفع بوی بد دهان کمک کرده و به بهبود عفونت های دهانی و جلوگیری از پوسیدگی دندان ها کمک می کند.

13- کاهش خطر سنگ کلیه:
سرکه انگور به ویژه در طب سنتی، برای پیشگیری و درمان سنگ کلیه استفاده می شود. این سرکه با افزایش اسیدیته ادرار و کاهش کلسیم در ادرار، از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند​. همچنین مصرف منظم و کنترل شده سرکه انگور باعث کاهش دردهای کلیوی و بهبود عملکرد دستگاه ادراری می شود.

14- تقویت حافظه و سلامت مغز:
مصرف سرکه انگور در حد متعادل می تواند به تقویت حافظه و بهبود عملکرد مغز کمک کند. این سرکه حاوی آنتی اکسیدان هایی است که از مغز در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو محافظت می کنند و مانع از کاهش عملکرد شناختی در افراد مسن می شوند​. در روایات اسلامی نیز از سرکه به عنوان تقویت کننده ذهن و عقل یاد شده است.

15- پیشگیری از پوکی استخوان:
سرکه انگور حاوی مواد معدنی چون کلسیم و منیزیم است که برای سلامت استخوان ها ضروری هستند. این سرکه به جذب بهتر کلسیم کمک کرده و می تواند از کاهش تراکم استخوان ها و ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کند​​. مصرف متعادل سرکه انگور به ویژه برای افرادی که در معرض خطر پوکی استخوان هستند، بسیار توصیه می شود.

4 مورد از عوارض مصرف سرکه انگور صنعتی و طبیعی:

خواص انگور که واقعا زیاد است اما تبدیل کردن آن به سرکه و مصرف بی رویه اش، می تواند برای برخی افراد می تواند مضر باشد. مصرف بیش از حد سرکه انگور (به ویژه محصولات صنعتی) و همچنین استفاده مکرر توسط افرادی با شرایط خاص پزشکی ممکن است منجر به مشکلاتی در سلامت شود. در ادامه به برخی از عوارض و توصیه های مهم پزشکی برای مصرف سرکه انگور اشاره می کنیم.

در سرکه انگور صنعتی، اغلب از نگهدارنده های حاوی سدیم برای افزایش ماندگاری محصول استفاده می شود. این سدیم اضافی می تواند برای افراد مبتلا به فشار خون بالا (Hypertension) یا کسانی که نیاز به محدودیت در مصرف سدیم دارند، مضر باشد و در طولانی مدت به مشکلات قلبی عروقی منجر شود.

1- مشکلات گوارشی:
مصرف بی رویه هر سرکه ای، چه سرکه انگور باشد و چه سرکه سیب، می تواند منجر به التهاب و تحریک دیواره های معده و روده شود که در درازمدت به مشکلات گوارشی جدی تری همچون زخم های گوارشی (Gastrointestinal Ulcers) و ریفلاکس معده-مری (GERD) منجر می شود.

2- ضعف سیستم عصبی و اختلالات روحی:
طبق برخی منابع پزشکی و طب سنتی اسلامی، مصرف مداوم و بیش از حد سرکه انگور ممکن است با اختلالات عصبی مانند اضطراب و حتی افسردگی ارتباط داشته باشد. سرکه در صورت مصرف مکرر، ممکن است باعث کاهش سطح انرژی و کاهش توانایی تمرکز شود. برای افراد با سابقه مشکلات عصبی یا روحی، توصیه می شود که سرکه را به صورت محدود مصرف کنند و از مصرف مداوم آن پرهیز نمایند.

3- مشکلات بینایی و تغییرات پوستی:
زیاده روی در مصرف سرکه انگور می تواند به بروز عوارضی همچون زردی پوست و کاهش کیفیت بینایی منجر شود. مصرف اسید استیک (Acetic Acid) موجود در سرکه به مقدار زیاد می تواند باعث کاهش سطح ویتامین های گروه B در بدن شود که این امر در سلامت پوست و بینایی تأثیر منفی دارد.

4- کاهش وزن و تأثیرات جانبی:
سرکه انگور به دلیل تأثیر در کاهش اشتها، می تواند در برخی موارد برای افرادی که به دنبال کاهش وزن هستند مفید باشد؛ اما استفاده طولانی مدت از آن، به ویژه در دوزهای بالا، ممکن است منجر به کاهش غیر عادی وزن، تحلیل بافت های عضلانی (Muscle Wasting) و کاهش نیروی جسمانی شود. همچنین مصرف زیاد آن می تواند باعث تضعیف میل جنسی (Libido) در برخی افراد گردد.

مضرات سرکه انگور برای گروه های خاص:

• افراد مسن: با افزایش سن، سیستم گوارشی حساس تر می شود و سرکه می تواند منجر به تحریک یا تشدید مشکلات معده و روده شود.

• افراد با مزاج سرد و خشک (سوداوی ها): باز نظر طب سنتی، مصرف سرکه به علت طبع سرد و خشک می تواند در افراد سوداوی منجر به تشدید خشکی بدن و عوارضی همچون افزایش التهاب و خشکی مفاصل شود.

• افراد مبتلا به سرفه و درد مفاصل: مصرف سرکه در افرادی با مشکلات مزمن تنفسی (مانند سرفه) یا درد مفاصل، می تواند منجر به تشدید علائم آنها شود.

• کسانی که ضعف سیستم گوارشی دارند: سرکه به علت اسیدی بودن بالا می تواند موجب تحریک دیواره معده و روده شده و در افراد دارای مشکلات گوارشی مانند زخم معده، سوزش سردل و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) مشکلات بیشتری ایجاد کند.