سه پستان ریز

توضیحات

سپستان یا سه پستان، با نام علمی Cordia myxa، یکی از گونه‌های تیره گاوزبانیان است که عمدتاً در نواحی جنوبی ایران یافت می‌شود. این درخت در محیط‌های با رطوبت بالا عملکرد بهتری دارد و ارتفاع آن در ایران بین ۳ تا ۸ متر متغیر است. برگ‌های این گیاه بدون کرک، بیضوی و گاهی با نوکی باریک هستند و به دمبرگ بلندی متصل می‌شوند. گل‌های سپستان دارای جام قیفی شکل هستند و به صورت مجتمع به شکل گرزن فاصله‌دار قرار می‌گیرند.

میوه سپستان سفت است و به اندازه یک گیلاس بزرگ می‌شود. میوه‌ها پس از رسیدن کامل زرد رنگ شده و میان بر چسبنده‌ای دارند که پس از خشک شدن به رنگ خاکستری متمایل به سیاه تغییر می‌کند. طعم میوه شیرین و لعاب‌دار است. در پوست درخت این گیاه حدود ۲۰ درصد تانن یافت می‌شود.

دو نوع میوه سه پستان وجود دارد: نوع اول میوه درشت‌تری دارد و هنگام رسیدن، گوشت میوه از دانه جدا می‌شود. نوع دوم میوه کوچکتری دارد و در این نوع، گوشت میوه به دانه چسبیده باقی می‌ماند. نوع دوم از نوع اول شیرین‌تر است ولی مقدار لعاب کمتری دارد، در حالی که نوع اول لعاب بیشتری دارد اما شیرینی آن کمتر است. بهترین گونه این گیاه در بحرین رشد می‌کند و بیشتر میوه‌های این درخت به‌صورت دارویی مصرف می‌شوند

کاربردهای گیاه سپستان:
میوه سپستان پس از خشک شدن به بازار عرضه می‌شود. این میوه خشک شده، هنگامی که در مجاورت آب قرار می‌گیرد، رطوبت جذب کرده و حجیم و لزج می‌شود. از میوه نارس سه پستان برای تهیه ترشی استفاده می‌کنند و میوه رسیده آن به صورت دم‌کرده مصرف می‌شود.

در طب سنتی، سه پستان به عنوان یک ملین، خلط‌آور و نرم‌کننده کاربرد دارد. علاوه بر این، شیره این گیاه به عنوان چسب برای ساخت بادبادک‌ها به کار می‌رود. این گیاه بهترین دارو برای بیماری‌های کلیوی محسوب می‌شود، به همین دلیل به شجر الدین نیز معروف است. سپستان همچنین در کاهش فشار خون موثر است و از لعاب آن در صنایع قرص‌سازی استفاده می‌شود.

درمان کبد چرب با گیاه سه پستان (سپستان):
سپستان یا سه پستان یکی از گیاهان دارویی است که به دلیل خواص متعددش، به‌ویژه تأثیر مثبت بر سلامت کبد، مورد توجه قرار گرفته است. این گیاه به دلیل عدم وجود کالری و چربی در ترکیباتش، هیچ فشاری به کبد وارد نمی‌کند، به این معنا که مصرف آن باعث ایجاد اضافه بار بر روی کبد نمی‌شود.

یکی از ویژگی‌های مهم سه پستان، خاصیت ادرارآوری آن است. این خاصیت باعث افزایش دفعات ادرار می‌شود و این امر می‌تواند به حذف مواد زائد و سموم از بدن کمک کند. مواد زائد و مضر که ممکن است در کبد تجمع یابند، از طریق ادرار دفع می‌شوند. به این ترتیب، با مصرف مکرر سپستان، فرآیند پاکسازی و تصفیه کبد بهبود می‌یابد و بار اضافی بر کبد کاهش می‌یابد.

به طور کلی، مصرف سپستان می‌تواند در حفظ سلامت کبد نقش مؤثری داشته باشد و به بهبود عملکرد این عضو حیاتی کمک کند.

نحوه مصرف گیاه سپستان:
دم‌کرده میوه سپستان، چه تازه و چه خشک، به عنوان یک نرم‌کننده طبیعی مصرف می‌شود و می‌توان آن را به تنهایی یا همراه با داروهای دیگر تجویز کرد. برای تهیه دم‌کرده، بسته به نیاز دارویی، از ۵ تا ۳۰ عدد میوه استفاده می‌شود. مقدار مصرف میوه خشک شده تا دو مثقال است و بهترین روش مصرف آن همراه با عناب و خطمی است تا برای کبد مفید باشد.

این گیاه در تمام فصول قابل استفاده است. در فصل سرما، می‌توان از دم‌کرده سه پستان به عنوان نوشیدنی گرم استفاده کرد، در حالی که در فصل گرما می‌توان آن را به صورت شربت سرد مصرف کرد. توجه داشته باشید که مایع آماده شده از سپستان باید حداکثر تا ۲۴ ساعت مصرف شود و نباید بیشتر از این مدت نگه داشته شود.

در زمستان، ترکیب دم‌کرده سه پستان با بارهنگ برای تسکین سرفه، گرفتگی صدا، و تنگی نفس بسیار مؤثر است. این ترکیب، علاوه بر تقویت تارهای صوتی و گلو، به پاکسازی کبد و روده نیز کمک می‌کند. مصرف روزانه یک فنجان از این ترکیب توصیه می‌شود.

در تابستان، می‌توانید این مایع لعاب‌دار را با گیاهان کاسنی یا شاتره رقیق کرده و با افزودن خاکشیر یا تخم شربتی، شربتی خوش‌عطر و خوش‌طعم تهیه کنید که برای سلامتی بدن بسیار مفید است.

خواص سه پستان برای تقویت سیستم ایمنی:
میوه سپستان به دلیل داشتن مقادیر بالایی از ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌های قوی، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. این میوه حاوی فلاونوئیدها، توکوفرول‌ها، کاروتنوئیدها و اسید آسکوربیک است که همگی در حفظ سلامت سلول‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند و برای تقویت سیستم ایمنی بسیار مفید هستند.

ویتامین C که در میوه سپستان به فراوانی یافت می‌شود، یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است که به عنوان یک محافظ طبیعی برای سلول‌ها عمل می‌کند. این ویتامین با جلوگیری از آسیب‌های اکسیداتیو، سیستم ایمنی را تقویت می‌کند. علاوه بر این، ویتامین C نقش کلیدی در تولید سلول‌های سفید خون از جمله لنفوسیت‌ها، نوتروفیل‌ها و فاگوسیت‌ها دارد که همگی به طور مستقیم در عملکرد سیستم ایمنی بدن دخیل هستند.

با تقویت این سلول‌های ایمنی، ویتامین C کمک می‌کند تا بدن در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها مقاوم‌تر شود و از سلامت عمومی بدن پشتیبانی کند. به همین دلیل، مصرف میوه سپستان می‌تواند به عنوان یک مکمل طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه شود.

کاهش التهابات با گیاه سپستان:
میوه سپستان به دلیل دارا بودن خواص ضد التهابی قوی، در کاهش التهابات بدن موثر است. این خواص به واسطه ترکیبات مفیدی مانند فلاونوئیدها، تانین‌ها و اسید الیاگیک در این میوه به دست می‌آیند.

فلاونوئیدها، که نوعی آنتی‌اکسیدان قوی هستند، علاوه بر تقویت سیستم ایمنی بدن، توانایی کاهش التهابات را نیز دارند. این ترکیبات به عنوان عوامل ضدسرطانی نیز شناخته می‌شوند و می‌توانند به مقابله با استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن کمک کنند.

تانین‌ها، که به مقدار قابل توجهی در میوه سپستان یافت می‌شوند، ترکیبات فنولیکی هستند که به طور مستقیم بر سلول‌های التهابی تأثیر می‌گذارند. این ترکیبات با واکنش به التهابات بدن، به کاهش علائم التهابی کمک می‌کنند و سلامت عمومی بدن را بهبود می‌بخشند.

خواص سه پستان برای گلودرد:
یکی از خواص مهم گیاه سپستان کمک به درمان گلودرد است. میوه، برگ و ریشه این گیاه می‌توانند در تسکین علائم سرماخوردگی، کاهش گلودرد و بهبود مشکلات سوء هاضمه مؤثر باشند. این بخش‌های گیاه به خاطر خواص ضد التهابی و آرام‌بخش خود، در تسکین علائم مرتبط با عفونت‌های دستگاه تنفسی و گوارشی مفید هستند.

خواص سپستان جهت درمان تب: میوه سپستان در درمان تب های گرم مزاج صفراوی  با سایر داروها توصیه می گردد.

خواص سپستان جهت رفع سرفه:
دم‌کرده گیاه سه پستان برای کاهش سرفه‌های خشک بسیار موثر است. افرادی که از خشکی و خشونت ریه‌ها رنج می‌برند، یا با سرفه‌های خشک و مشکلات در تارهای صوتی مواجه هستند و صدای آن‌ها گرفته شده است، می‌توانند از میوه این گیاه بهره‌مند شوند. یکی از روش‌های مصرف این میوه، قرار دادن آن در دهان و مکیدن تدریجی آن است. همچنین، می‌توان میوه را خیسانده و مایع حاصل را به تدریج مصرف کرد. این روش‌ها به کاهش تشنگی و تسکین علائم مرتبط با خشکی و التهاب در گلو کمک می‌کنند.

شفافیت پوست با سه پستان:
مصرف منظم گیاه سپستان می‌تواند به تصفیه خون کمک کند. وجود جوش‌ها و آکنه‌ها روی پوست اغلب به دلیل تجمع مواد مضر و زائد در خون و کبد است. با پاکسازی و تصفیه خون و کبد از این مواد، آن‌ها از بدن دفع شده و در نتیجه، پوست شما زیباتر و شفاف‌تر خواهد شد.

میوه سه پستان نیز می‌تواند به حفظ سلامت پوست کمک کند. این میوه غنی از ویتامین C، آنتوسیانین‌ها و سایر فیتوشیمیکال‌ها است که به تقویت تولید کلاژن در پوست، پیشگیری از پیری زودرس، کاهش التهاب و بهبود وضعیت کلی پوست کمک می‌کند.

مضرات گیاه سپستان:
مصرف طولانی‌مدت گیاه سه پستان ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند نفخ، سوء هاضمه و اسهال شود. همچنین، این گیاه می‌تواند برای معده مضر باشد و بر عملکرد کبد تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، افرادی که مزاج سرد دارند باید سپستان را با برگ گل سرخ مصرف کنند، در حالی که دیگران می‌توانند آن را با عناب مصرف نمایند. اگرچه خواص سپستان قابل توجه است، ختمی می‌تواند به عنوان جایگزین مناسب از نظر خواص استفاده شود.

استفاده زیاد از سپستان ممکن است به کاهش فشار خون و سطح گلوکز خون منجر شود. از این‌رو، افرادی که قبلاً به کاهش فشار خون یا دیابت مبتلا بوده‌اند باید پیش از مصرف این گیاه با پزشک خود مشورت کنند تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

همچنین، مصرف گیاه سه پستان برای زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود، زیرا تأثیرات آن بر روی سلامت جنین یا نوزاد در دوران شیردهی هنوز مشخص نیست. علاوه بر این، این گیاه ممکن است با برخی داروهای دیگر تداخل داشته باشد و بر اثربخشی آن‌ها تأثیر بگذارد. بنابراین، قبل از شروع مصرف سپستان، مشورت با پزشک ضروری است.